تأثیر منابع مختلف کودی بر شکل‌های شیمیایی و آلی فسفر در یک خاک آهکی تحت کشت گندم

توزیع فراوانی اجزای مختلف فسفر در خاک‌‌های آهکی به ارزیابی هر چه‌بهتر وضعیت فسفر خاک کمک می­کند. کودهای آلی با اضافه نمودن مواد آلی و فسفر سبب افزایش پویایی فسفر خاک می‌گردند. این پژوهش به منظور تاثیر منابع کودی بر شکل های شیمیایی فسفر و با کاربرد 50 میلی‌گرم فسفر بر کیلوگرم خاک از منابع کودهای گوسفندی، کمپوست زباله شهری و سوپر فسفات تریپل به همراه تیمار شاهد (بدون مصرف کود) در پایه بلوک­های کاملاً تصادفی در سه تکرار در یک خاک آهکی و در شرایط گلخانه انجام شد. در زمان انتهای رشد فیزیولوژیکی گیاه، ویژگی­های وزن خشک شاخسار، غلظت فسفر در برگ گندم، شکل­های آلی و معدنی فسفر خاک اندازه­گیری شدند. با کاربرد 50 میلی‌گرم فسفر بر کیلوگرم خاک از منبع کود گوسفندی، بیشترین میزان جذب فسفر توسط شاخسار گیاهی از تیمار سوپر فسفات تریپل حاصل شد. کلیه شکل‌های آلی فسفر به جز فسفر آلی با پایداری بالا با کاربرد تیمارهای کودی افزایش معنی‌داری (P<0.05) نسبت به شاهد داشتند. بیشترین سهم نسبی فسفر آلی، مربوط به فسفر آلی با پایداری متوسط و کمترین آن مربوط به فسفر آلی ناپایدار بود. بیشترین سهم نسبی شکل‌های معدنی فسفر مربوط به آپاتیت بود. با کاربرد 50 میلی گرم فسفر بر کیلوگرم خاک از منابع کود گوسفندی و سوپرفسفات تریپل، شکل معدنی کلسیم دی فسفات به ترتیب 2/4 و 9/3 برابر نسبت به شاهد افزایش یافت. شکل آلومینیوم فسفات با اعمال تیمارهای کودی گوسفندی، کمپوست زباله شهری و سوپر فسفات تریپل به ترتیب 0/31، 0/44 و 0/46 درصد نسبت به شاهد افزایش یافت. با استناد به داده­های پژوهش، با کاربرد 50 میلی گرم فسفر بر کیلوگرم خاک از منبع کود گوسفندی شکل های آلی فسفر و کاربرد 50 میلی گرم فسفر بر کیلوگرم خاک از منبع سوپرفسفات تریپل جذب فسفر و شکل­های معدنی آن در شرایط کشت گندم افزایش یافت.